مقدمه: سیستم تولید تویوتا (Toyota Production System – TPS) به عنوان یکی از تاثیرگذارترین نوآوری‌های صنعتی قرن بیستم شناخته می‌شود. این سیستم پایه‌گذار تفکر ناب (Lean Thinking) در سراسر جهان شد. دو نام بزرگ در تاریخچه شکل‌گیری و توسعه این سیستم مطرح هستند: تایچی اوهنو و شی‌گه‌ئو شینگو
در این مطلب، به بررسی نقش این دو چهره کلیدی در موفقیت تویوتا می پردازیم.
تایچی اوهنو:
معمار درون‌سازمانی TPS تایچی اوهنو، مهندس و مدیر ارشد در شرکت تویوتا، به عنوان بنیان‌گذار اصلی TPS شناخته می‌شود. وی با درک عمیق از مسائل تولید و اتلاف‌ها (Muda)، به طراحی سیستم‌هایی پرداخت که بر مبنای به‌موقع‌سازی (Just-in-Time)، خودکارسازی با حس انسانی (Jidoka)، کارت کانبان (Kanban) و کایزن (بهبود مستمر) شکل گرفت. اوهنو نقش کلیدی در اجرای عملیاتی این سیستم در کارخانه‌های تویوتا داشت و توانست آن را در برابر مقاومت‌های داخلی نهادینه سازد.
شی‌گه‌ئو شینگو:
شی‌گه‌ئو شینگو، مشاور خارجی تویوتا بود، نظریه‌پردازی و مشاوره های تحول آفرین او سهم مهمی در مستندسازی، مدلسازی و بهینه‌سازی سیستم TPS داشت. او با توسعه مفاهیمی همچون تغییر قالب سریع (SMED) و خطاناپذیرسازی (Poka-Yoke) توانست ابزارهای حیاتی برای کاهش زمان‌های تلف‌شده و خطاها ارائه دهد. شینگو همچنین در انتقال مفاهیم TPS به مخاطبان بین‌المللی از طریق تألیف و تدریس نقش پررنگی ایفا کرد.
مقایسه و جمع‌بندی نقش‌ها
درحالی‌که اوهنو از درون سازمان، معمار و مجری سیستم بود، شینگو به عنوان مشاور بیرونی، ساختار فکری و تئوریک این سیستم را تقویت کرد. اوهنو بنیان‌گذار اجرایی و شینگو تدوین‌گر دانشی سیستم بود. به بیانی دیگر، اوهنو خانه را ساخت و شینگو دستورالعمل‌های نگهداری و گسترش آن را تدوین کرد.
نتیجه‌گیری:
موفقیت جهانی سیستم تولید تویوتا حاصل هم‌افزایی عملی و نظری دو شخصیت برجسته بود. بدون تایچی اوهنو، این سیستم در تویوتا شکل نمی‌گرفت، و بدون شی‌گه‌ئو شینگو، این سیستم به‌صورت علمی قابل انتقال و توسعه نمی‌شد. شناخت نقش این دو چهره، به درک عمیق‌تری از فلسفه ناب و کاربرد آن در مدیریت تولید کمک می‌کند.
